Diş Protezleri
Diş Protezleri
Dişlerin ve dokuların sağlığını korumak amacıyla, kaybedilen dişlerin restorasyonuna, doğal diş yapısına ve estetiğine uygun malzemelerle yapılan tüm yapılara protez denir.
Protezler temel olarak üç gruba ayrılır:
Sabit protezler (kuron köprü benzeri yapışık protezler)
Hareketli protezler (tam veya bölümlü protezler)
İmplant protezler (sabit veya hareketli üst yapılar)
Sabit Protezler
Tek kuronlar; Tek diş üzerine yapılan protez türüdür.
Diş hekimi tarafından doğal diş küçültülerek uygulanır ve hasta tarafından çıkarılamaz.
Köprüler; Diş eksikliği olan bölgenin her iki yanındaki doğal dişlerden destek alınarak eksik diş veya dişlerin yerine yapılan protezlerdir.
Sabit Protezleriniz Takıldıktan Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 4 saat boyunca hiçbir şey yemeyin ve içmeyin.
- İlk 24 saat çok sıcak veya soğuk bir şey yemeyin veya içmeyin.
- Takma dişlerinizi ve dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın.
- Eksik dişlerinizin olduğu bölgelerde boşluklar olduğunu fark edeceksiniz, bu hijyenik bir şekilde yapılıyor.
- Köprü altı özel arayüz fırçaları veya diş ipi kullanarak bu bölgeleri temizleyin.
- Protezleriniz takıldıktan sonra sıcak ve soğuk hassasiyeti bir süre devam edebilir. (Yaklaşık 1 yıl)
- Sürekli ağrı veya hassasiyet dışında başka bir şikayetiniz varsa doktorunuza başvurmalısınız.
- Hareketli Protezler
- toplam protezler
Hastanın ağzındaki tüm dişlerini kaybetmesi üzerine yapılan protezlerdir. Genellikle akrilik denilen bir maddeden, çok nadir ve çok özel durumlarda metal destekli yapılır. Tam protezlerde porselen diş kullanımı özel durumlara göre tercih edilmektedir.
Bu nedenle kullanılacak malzemeye hekim karar vermelidir.
Diş eti hastalıkları diş eti iltihabı (gingivitis) ile başlar. Gingivitis periodontal hastalığın ilk ve erken dönemidir. Diş etleri kanamalı, kızarık ve daha büyümüştür. Erken dönem gingivitis çok belirti vermeyebilir ve tedavi edilmezse hastalık periodontitise ilerler. Periodontitiste diş eti ve diş etini çevreleyen alveol kemiğinde geriye dönüşü olmayan hasarlar oluşabilir. Diş ile diş eti arasında ‘periodontal cep’ oluşur. Bu cep enfeksiyonu ve hastalığın ilerlemesini kolaylaştırır. Hastalık ilerledikçe dişler sallanmaya başlar ve çekime gidebilir.
Bölümlü Protezler
Ağızda az diş kaldığında özel akrilik ve metallerin bir arada kullanılmasıyla yapılan kroşe (kanca) adı verilen metal parçalarla dişlere tutunmayı sağlayan protez türüdür.
Hassas Tutuculu Protezler
Kısmen dişsiz ağızlara uygulanan, kancası olmayan, yerine farklı tutucuların kullanıldığı metal destekli protezlerdir.
Hareketli Protezleriniz Takıldıktan Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Protezler yatmadan önce çıkarılmalıdır.
- Yemekten sonra protezin altına yiyecek kaçabilir. Bu nedenle her yemekten sonra çıkarılıp yıkanmalıdır.
- Gece çıkardıktan sonra diş fırçası yardımıyla yıkanmalı ve su dolu bir leğende bekletilmelidir.
- Yeni protez yapıldıktan sonra hasta eski protezini takmaya devam etmemelidir. Alışmanın zaman aldığını kabul etmelidir.
- Yeni takılan protezlere bağlı göçük şikayetleri olabilir. Hastanın ağzında yaralar varken doktoruna başvurarak düzelttirebilir.
- İmplant Üst Protezler
- implant; Eksik olan dişlerin fonksiyon ve estetiğini tekrar sağlamak amacıyla çene kemiğine yerleştirilen ve uygun malzemeden yapılan yapay diş köküdür.
- Bu vidalar üzerine yapılan protezler de sabit ve hareketli olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sabit üst yapılar, bir veya birden fazla dişe uygulanan porselen kaplamalardır. Hareketli üst yapılar tamamen dişsiz ağızlara uygulanan total benzeri protezlerdir.
- implant vidaları; Belli bir kalınlık ve genişliğe sahip yapılardır.
Bu nedenle implantın yerleştirileceği bölgedeki çene kemiği bu implant vidasını kabul edecek yükseklik ve genişliğe sahip olmalıdır. Mevcut kemiğin kalitesi de implantın başarısını etkileyen faktörlerden biridir. Ayrıca tedavi öncesinde ve implant ağızda kaldığı sürece diş etlerinin tamamen sağlıklı olması gerekmektedir. Hastanın genel sağlığı iyi olduğu sürece implant uygulamasına engel olacak bir üst yaş sınırı yoktur ancak kemik gelişimi tamamlanmamış çok genç hastalara uygulanması tercih edilmez. İmplantların kemikle tam bütünleşmesini (osteointegrasyon) sağlamak için iyileşme dönemi olan 1-6 ay boyunca implant üzerine binen yükler en aza indirilmelidir. Yapılacak protezin sağlıklı bir doğal dişten üstün olduğu asla söylenemez. Bu nedenle çağdaş diş hekimliğinin öncelikli amacı koruyucu diş hekimliğidir.
Annenin ve bebeğin sağlığı için hamilelik öncesi annenin mevcut ağız sağlığını düzeltmesi ve sağlığını koruması gerekmektedir.
Hamilelik sırasında ise rutin dental işlemler 2. trimesterda daha uygundur. Acil tedavi hamileliğin hangi döneminde olduğuna bakılmaksızın yapılabilmektedir. Kadın doğum uzmanının konsültasyonu gerekmektedir. 3.trimesterda pozisyondan dolayı Vena Cava’ya baskı olabilir. Hamile hasta sola eğimli olarak pozisyonlandırılmalı, sık sık pozisyonu değiştirilmeli ve randevular kısa olmalıdır. Hamilelik ile diş eti hastalığı arasında ilişki maalesef vardır bu yüzden hamilelik öncesi dental tedaviler bitirilmiş olmalıdır.
Protez Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Sıkça Karşılaşılan Sorular
Protezler uzun ve zahmetli bir tedavi sürecinden sonra hazırlanır. Bu aşamadan sonra dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır.
Birinci Gün / Uyum Zamanı
Protezi ilk kez kullanırken alışmanız biraz zaman alabilir ve sabırlı olmalısınız. Başlangıçta algılar protezi yabancı bir cisim gibi hissedecek ve yeni durumu kabullenene kadar dokulara (kas, mukoza ve dil) alışması biraz zaman alacaktır. Çiğneme ve konuşma alışkanlığı da zamanla yeni duruma uyum sağlayacaktır. Diş hekimi tavsiyelerine uyulmalıdır.
İlk gün yumuşak ve yapışkan olmayan besinler tüketilmelidir. Alışma döneminde çok yavaş ve olabildiğince eşit yemeye çalışılmalıdır.